 Zus A en ik zouden nu in New York City zijn voor een vakantie. Dit hebben wij in juni 2019 gepland. Toen zag de wereld er nog heel anders uit. Op dit moment zijn daar 150.000 bevestigde gevallen van mensen met het Covid-19 virus en zijn er inmiddels 11.544 personen aan overleden. En deze getallen lopen op, as we speak. Uiteraard is deze trip niet doorgegaan. Ook al hadden wij willen gaan: er geldt een negatief reisadvies vanuit Nederland voor de VS, President Trump heeft een REISINBOD ingesteld en KLM heeft onze vluchten geannuleerd. Wij hebben de ontwikkelingen en voorwaarden uiteraard in de gaten gehouden, want reis en verblijf waren al geboekt. Bij KLM was het eerst zo dat als er een negatief reisadvies gold en zij de vlucht annuleerden, je je GELD RETOUR kreeg. Dat heeft maar kort geduurd. Ze gingen al snel over op het aanbieden van vouchers. De Europese Commissie heeft echter bepaald dat als klanten liever hun geld terug willen, zij daar ook voor mogen kiezen. Die optie biedt KLM echter nergens aan. Wij snappen de lastige situatie waarin de reisbranche zit. Net zoals we de lastige situatie snappen van de horeca, ZZP’ers en noem het maar op. En net zoals we de lastige situatie voor onszelf snappen wanneer we bijvoorbeeld onze baan zouden verliezen vanwege deze crisis. We zijn op dit moment aan het proberen ons geld retour te krijgen van de KLM. We hebben namelijk een aantal gedachten rondom het feit dat KLM (net als veel andere organisaties) een voucher biedt in plaats van geld terug:
We hadden bedacht: als we niet ‘makkelijk’ ons geld terug krijgen, kiezen we alsnog -onder protest en onder voorbehoud- voor de voucher. En toen kwam het nieuws met betrekking tot de bonus van KLM-topman Pieter Elbers. Ophef alom. Terecht, volgens ons. Die man heeft een basissalaris van € 520.000,- per jaar. Daar kan nu maximaal 75 % van dat bedrag als bonus bij komen. Dat wilden ze verhogen naar 100 %. Om het meer 'in lijn te brengen' met het salaris van de topman van Air France. En van ‘andere bestuursvoorzitters van grote bedrijven’. Vervelend dat dit bericht nú naar buiten komt, vindt KLM. Dus ze zien niets mis met de inhoud. Alleen de timing is onhandig. Want ‘iedereen snapt echt wel dat een bonus er dit jaar in ieder geval niet in zit’. Wij vermoeden dat Pieter Elbers daar geen boterham minder om eet. En blijkbaar wonen veel piloten die bij KLM werken in Spanje om maar geen belasting in Nederland te hoeven betalen. Maar men wil nu wél graag in aanmerking komen voor salaris betaald door Nederlanders die WEL in Nederland belasting hebben betaald. Behoorlijk krom als je het ons vraagt! Een verlies van contact vanuit ‘topmensen’ met de dagelijkse realiteit en de situatie waarin ‘Jan Modaal’ zich bevindt, vindt dus een groot deel van Nederland. Toen we het bonus-nieuws hoorden, werden we best wel boos. En dan druk ik het nog subtiel uit. ‘This is war!’ ging er met een razende vaart door ons hoofd. En inmiddels zijn we in een VETE beland met de KLM. Zij zijn erg moeilijk bereikbaar deze dagen, dus het contact gaat via Twitter en Whatsapp. Voor wie het interessant vindt, hieronder integraal de uitwisseling van teksten. Lees en huiver. Twitter uitwisseling van DMs KLM 23 maart 2020 10:50: “Hi there! Welcome to KLM on Twitter. Thank you for using our services. How can we help you?” Wij 23 maart 2020 11:08: “In June 2019 we booked a return flight Amsterdam - NYC from 22 - 29 April. Due to the travel ban imposed by President Trump and the travel warning (negative from the NL) we want all our costs reimbursed, as stated in this document by the EU: https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/legislation/c20201830_en.pdf?fbclid=IwAR1gX_jbEPahcEhMK4xBS0P3tOr07VwHVau-CQFHhI89q-PTubFXJ_sOtm8 Booking code: ****** Last name: ******” KLM 23 maart 2020 15:51: “Hi. You can request a voucher that is valid for 1 year. This means you have to use the voucher within 1 year. You can travel outside of this time frame. If you would like this option you can request the voucher here: https://klmf.ly/33xcVQA. If you still prefer the refund, it will depend on your ticket conditions. You can find these conditions in My Trip: http://klmf.ly/1FD4D43 at ‘Trip details’ > ‘Show fare conditions’. You can easily request a refund via our website: http://klmf.ly/1gGst9G. Please note that if you did not book your ticket directly with KLM, you will need to contact your travel agent or the relevant airline.” Wij 23 maart 2020 17:55: “The link to both the ‘voucher’ and the ‘request a refund’ lead to the ‘request a voucher’ page. Could you please send me the right link to request a refund? Also, if I try to look up the ‘fare conditions’, it says online to look at our booking confirmation, but in that mail we cannot find anything about this subject. So, we cannot look this info up anywhere.” KLM 21 april 2020 07:28: “Hi there! Welcome to KLM on Twitter. Thank you for using our services. How can we help you?” Expres VERKEERDE informatie vanuit de KLM? Sturen ze expres de verkeerde link voor de ‘refund’? Ik kwam in ieder geval bij beide links uit bij het ‘request a voucher’ formulier. En ze vertikken het in ieder geval alsnog de juiste link te sturen. Ze hebben niet meer gereageerd op ons laatste bericht. Behalve met dat ‘welkomstbericht’ dat waarschijnlijk automatisch wordt gegenereerd als je hun profiel bekijkt. In de tussentijd kregen wij op 28 maart per e-mail een bericht van de KLM dat onze vlucht was geannuleerd. Daar zaten we op te wachten, want als je zelf annuleert, heb je nooit recht op geld terug. Op 3 april kregen we echter een mail van de KLM met als subject “Correctie: uw vlucht is NIET geannuleerd”. Grappig, dachten wij. We willen nog wel zien dat je de vlucht van 22 april door kan laten gaan, gezien de situatie. Uiteraard heeft de KLM zowel onze heen- als retourvlucht wederom moeten annuleren. Hier hebben we echter geen mails meer over ontvangen. Dus wij hebben afgewacht. Maar geen mail of andere ACTIEVE berichtgeving vanuit de KLM. Gelukkig heb ik tijdig screenshots gemaakt van het annuleringsbericht in de app van KLM, want de vluchtinformatie inclusief het annuleringsbericht van onze heenvlucht is inmiddels helemaal verdwenen. Vervolgens zag ik via de KLM-app dat ze ook bereikbaar zijn via Whatsapp. Poging 2 vanuit onze kant, 2 dagen voor ons geplande vertrek: Whatsapp gesprek met de KLM Wij 20 april 2020 20:18: “Geachte heer, mevrouw, Tot onze spijt is vanwege de Coronacrisis onze vlucht naar New York door KLM geannuleerd. Wij zijn tevreden klanten van KLM en hebben altijd ervaren dat KLM klantenservice hoog in het vaandel heeft. Wij verzoeken KLM om de door ons gemaakte kosten aan ons te restitueren. Wij snappen dat KLM in een financieel lastige positie verkeert. De huidige berichtgeving over het voorstel tot het verhogen van het salaris van uw CEO met een bonus van 100% verzekert ons ervan dat u in staat bent om thans aan ons redelijke verzoek te voldoen. Het gaat om de retourvlucht Amsterdam - New York, KL****, met boekingscode ******. Het rekeningnummer waarop u het bedrag van € 849,04 kunt overmaken is ****** tnv ******. Hoogachtend, De familie ******” KLM (de KLM-chatbot, om precies te zijn) 20 april 2020 20:19: “🤖 Bedankt voor je bericht. Goed om te weten: het is drukker dan gebruikelijk, dus het kan even duren voor we bij je terugkomen. Als je een boeking hebt, deel dan je boekingscode en volledige naam zodat we je sneller kunnen helpen. Mocht je vraag betrekking hebben op vlucht informatie of omboekmogelijkheden omtrent het Coronavirus, dan adviseren we de volgende link te bekijken voor de meest recente informatie en de mogelijkheid om zelf om te boeken: https://klmf.ly/2TOKB94” KLM 21 april 2020 04:34: “Dag familie ******, bedankt voor jullie bericht. We zien dat jullie al een aanvraag hebben gedaan voor een voucher. Zoals alle luchtvaartmaatschappijen houden we tijdens het vaststellen van onze tarieven en voorwaarden rekening met mogelijke lokale of korte vluchtverstoringen. Wet- en regelgevingen worden op dezelfde manier ontwikkeld. Helaas heeft de uitbraak van het coronavirus (COVID-19) wereldwijd geleid tot onverwachte reisverboden en beperkingen. Daardoor moest een aanzienlijk aantal vluchten worden geannuleerd. We begrijpen dat dit een grote impact heeft op je reisplannen en dat een reisvoucher niet is waar je op hoopte. Bij Air France en KLM zijn we van mening dat het uitgeven van een voucher een redelijke balans is tussen de bescherming van passagiersrechten en de operationele realiteit waar luchtvaartmaatschappijen vanwege deze uitzonderlijke omstandigheden mee te maken hebben. We nemen de rechten van onze passagiers erg serieus. We zien onze reisvoucher als een manier om je meer flexibiliteit en keuze te bieden tijdens deze moeilijke tijd waarin je niet kunt reizen. De reisvoucher zal na 12 maanden gerestitueerd worden, als je deze dan nog niet hebt gebruikt. Verschillende overheden hebben aangegeven dat zo’n aanpak gepast is tijdens deze crisis, op voorwaarde dat de vouchers niet binnen een onredelijk korte periode verlopen en dat deze ingewisseld kunnen worden voor een volledige teruggave als de voucher na 12 maanden niet is gebruikt. We nemen alle nodige maatregelen om met deze crisis om te gaan en, met de voortdurende steun van onze klanten, investeerders en collega’s, je in de toekomst weer naar de bestemming van je keuze te kunnen brengen.” KLM 21 april 2020 05:45: “Ben je tevreden met onze social media service? Je kunt onze service beoordelen op een schaal van 1 tot 5. Bedankt! https://klmf.ly/3amXBaY” (Dit hebben we gedaan, we zijn uiteraard zeer ontevreden op dit moment en geven een 1.) Wij 21 april 2020 07:31 :”Beste heer, mevrouw, Wij hebben geen voucher aangevraagd. Ik vraag u nogmaals het betaalde bedrag te restitueren. Mocht u van mening blijven dat wij een voucher hebben aangevraagd, dan dient u dit aan te tonen. Een bevestiging van de restitutie zie ik tegemoet.” KLM 21 april 2020 07:33: “Bedankt voor het beoordelen van onze service!” KLM 21 april 2020 09:36: “Helaas is het op dit moment niet mogelijk restitutie aan te vragen. Indien je wilt dat we je omboeken, horen we graag jullie voorkeursdata. Indien je geen gebruik van de vluchten wenst te maken, kunnen we je alleen een voucher ter waarde van je ticket aanbieden. Deze voucher is één jaar geldig op moment van uitgifte, maar vluchten kunnen wel buiten deze periode plaatsvinden. Je kunt bij KLM vluchten ongeveer 11 maanden vooruit boeken. Indien je nog geen voucher hebt aangevraagd, maar geen gebruik van de reis wenst te maken, kun je een voucher aanvragen via de volgende link: http://klmf.ly/1vbOZtF. Als je op ‘Request a refund in the form of a Travel Voucher’ klikt, wordt er een nieuw scherm geopend met ‘Travel Voucher’. Hier kun je de details voor een voucheraanvraag invullen. Je voucher is één jaar geldig en kan gebruikt worden als betaling voor toekomstige vluchten met KLM, Air France, Delta Air Lines of Virgin Atlantic. De vouchers moeten binnen één jaar na uitgifte gebruikt zijn voor een nieuwe boeking, maar de vluchten in de nieuwe boeking mogen wel na deze periode plaatsvinden. Je verzoek zal worden doorgestuurd naar de relevante afdeling. Je ontvangt per email een voucher. Vanwege de extreem hoge volumes, kan dit tot zes weken duren. De geldigheid van de voucher gaat in op het moment dat de voucher wordt uitgekeerd. Je vindt hier meer informatie over het gebruik van de voucher: https://klmf.ly/2OZ8SUy. De extra opties, zoals stoelreserveringen of bagage, worden niet meegenomen bij deze voucher. Deze kun je gebruiken binnen één jaar na oorspronkelijke uitgifte. Houd er rekening mee dat de voucher voor de extra opties binnen 120 dagen aan een nieuwe reservering gekoppeld moeten zijn. Het EMD/vouchernummer vind je terug in de e-mail die je ontvangen hebt nadat je de extra optie(s) gekocht hebt.” Wij 21 april 2020 11:42: “Uw reactie begrijpen wij niet. Wij hebben wettelijk gezien recht op restitutie. Op welke rechtsgrond beroept u zich? En waarom vallen de kosten van de ruimbagage niet onder de voucherregeling?” KLM 21 april 2020 11:48: “Wij verwijzen naar de uitspraak die de Inspectie Leefomgeving en Transport (IL&T) heeft gedaan met betrekking tot de Corona pandemie. Je kunt deze vinden via: https://klmf.ly/2wVfik7. Wij stellen je begrip in deze kwestie zeer op prijs.” Wij: “Dit advies doorbreekt ons recht niet, zie ook de communicatie vanuit de EC: https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/legislation/c20201830_en.pdf?fbclid=IwAR1gX_jbEPahcEhMK4xBS0P3tOr07VwHVau-CQFHhI89q-PTubFXJ_sOtm8. Wij eisen per direct ons geld retour, en dan hebben we het over het volledige bedrag. Wij stellen jullie begrip in deze kwestie zeer op prijs.” Tot op heden geen reactie van de KLM De KLM heeft hierna niet meer gereageerd. Zelfs in het bericht waar de KLM zelf aan refereert, staat “de [Europese] Commissie benadrukt dat passagiers het recht op terugbetaling behouden” en “Terwijl de minister nu een ‘waardebon’ als terugbetaling tijdelijk goedkeurt, benadrukt zij in haar aanwijzing aan de ILT dat het recht op terugbetaling niet vervalt.”
En nogmaals, we snappen echt de lastige positie wel waarin KLM (en heel veel andere organisaties) op dit moment verkeert. We zien het belang van de mensen die (indirect) afhankelijk zijn van de KLM, zoals schoonmakers, cateraars, bagagemedewerkers en dergelijke. We vinden het dus een lastige discussie en snappen dat er verschillende standpunten zijn. Het voelt alleen niet goed, gelet op de houding van KLM. Want het kan zeker ook anders: Zus B had het geluk kaarten te kunnen bemachtigen voor het festival Into The Great Wide Open eind augustus. Daarvan werd een paar dagen geleden bekend dat het niet door kan gaan. Het festival heeft inmiddels gecommuniceerd dat zij snappen dat mensen nu in een lastige positie zitten. Ze bieden VOLLEDIGE restitutie, met de optie (een deel) van de kosten te doneren, zodat betrokkenen die het nu moeilijk hebben gesteund kunnen worden. Dat geeft al een heel ander gevoel en de bereidheid om bij te dragen aan lastenverlichting is dus veel groter. We hebben ook veel geld verloren doordat we nu juist in deze periode veel kaartjes hadden voor tentoonstellingen en uitvoeringen. Om de zo belangrijke culturele sector te steunen hebben we hier ons geld NIET teruggevraagd. Ook blijven we de sportlessen en de pianojuf gewoon betalen. En ook ons abonnement op de museumjaarkaart verlengen we gewoon. Als de KLM hun klantenservice en vooral communicatie anders hadden aangepakt, hadden we waarschijnlijk allang de voucher gekozen. Op de manier waarop ze het nu doen, namelijk het zo moeilijk mogelijk maken voor de klant allemaal door bijvoorbeeld verkeerde links te sturen, glashard te liegen (dat we de voucher al zouden hebben aangevraagd) en niet de mogelijkheid te bieden waar we wettelijk recht op hebben, zetten wij de hakken in het zand. En kiezen we nooit meer voor de KLM als het niet hoeft. Wij waren ooit zo trots op ‘onze eigen, koninklijke luchtvaartmaatschappij’. Inmiddels werken ze zichzelf steeds verder en verder in de nesten en worden klanten steeds ontevredener. Hoe verzin je het om in deze tijd -waarin je van reizigers vraagt om maar een jaar te wachten tot ze hun geld misschien terugkrijgen- een vette bonus voor de CEO te vragen. En dat nieuws over die piloten valt ook al niet goed voor de burger die braaf belasting afdraagt en veelal minder salaris ontvangt dan een KLM piloot. Gisteren tijdens de persconferentie werd bekend dat KLM een steunpakket krijgt ter waarde van 2-4 miljard Euro. Miljard! Dit maakt ons gevoel van onrechtvaardigheid nóg sterker. Maar, we vinden het wel fijn voor de mensen die dankzij deze steun hun baan kunnen behouden. Had KLM het anders aangepakt, dan hadden ze er wellicht hele loyale klanten aan overgehouden. Want zo werkt dat namelijk met goede marketing en een focus op de lange termijn. Klantenservice is erg belangrijk en wordt vaak onderschat. Klanten zijn bereid veel te accepteren als zij een binding voelen EN ZICH SERIEUS GENOMEN VOELEN. KLM vraagt om begrip, maar geeft geen begrip en respect aan haar klanten. Wellicht is een van de conclusies van deze coronacrisis dat sommige zaken beter niet geprivatiseerd moeten zijn, zoals vervoer en nutsvoorzieningen. Wat we namelijk zien is dat de kosten direct of indirect bij de maatschappij komen te liggen en dat de KWALITEIT en marktwerking niet per se beter worden. Dit verhaal wordt vervolgd, we houden jullie op de hoogte. We zijn benieuwd, wat vinden jullie van de opstelling van KLM en die van ons? Laat je reactie hieronder achter!
0 Reacties
 Zus B was in december op een mini-sabbatical naar Italië. Het grootste deel van haar verblijf heeft zij in de prachtige Little Dolce B&B in Lecce van eigenaresse Joelle van der Heiden 'gewoond'. De zussen zijn niet zo van het ontbijten, dus van het 'ontbijt'-deel van de 'Bed & Breakfast' hadden Joelle en Zus B afgesproken dat te laten zitten. Ook was Zus B in de gelukkige omstandigheid het pand soms te delen met andere gasten en het soms helemaal voor zichzelf te hebben: de perfecte afwisseling tussen sociaal contact en rust. De B&B voelde dus echt een beetje als thuis voor Zus B. Nu de wereld er inmiddels heel anders uitziet door de gevolgen van de COVID-19 uitbraak, lijkt het veel langer dan de ongeveer 3 maanden geleden dat Zus B relatief zorgeloos in Italië rondliep. En het lijkt ook al veel langer geleden dat zij en Joelle een goed gesprek hadden over de keuzes en het leven in Italië van Joelle. Onderstaand interview had al een tijd terug geplaatst moeten worden. Het kwam er telkens niet van en nu heeft iedereen wel iets anders aan zijn hoofd. Zus B heeft nog wel contact met een aantal van de Italiaanse vrienden die ze tijdens haar sabbatical heeft ontmoet en krijgt dus zo nu en dan iets mee. Ook heeft zij Joelle een aantal vervolgvragen gesteld over de huidige situatie. Over Joelle Hi! Kun je jezelf kort voorstellen? Ik ben Joelle (34). Na 5 jaar in de modewereld in Amsterdam gewerkt te hebben wilde ik het helemaal anders gaan doen en meer genieten van de zon, goed eten en meer aandacht voor leven. Daarom woon ik sinds 6 jaar in Lecce, Zuid-Italië, waar ik mijn Little Dolce B&B met veel passie run en niet alleen ik maar ook mijn gasten laat genieten van La Dolce Vita . Bij PRL ligt de focus op een 'rijk' leven, dus jouw stap begrijpen we goed. Wij zijn ervan overtuigd dat geluk en rijkdom te maken hebben met vrijheid, kwaliteit van leven en zelf kunnen bepalen hoe je je tijd wilt indelen. Dat zijn voor ons dus belangrijke waarden. Wat zijn jouw kernwaarden? Mijn belangrijkste kernwaarde is passie. Zonder passie kan ik niets, vooral niet werken. Dan word ik letterlijk doodongelukkig. Andere kernwoorden die bij mij passen zijn: trouw, aandacht, eerlijk, uitdaging en zorgzaamheid. En wat houdt voor jou een 'rijk leven' in? Een rijk leven is voor mij gelukkig zijn. Niet zo zeer met spullen, maar voldoening halen uit het leven. Ik hou van een mix van een simpel leven met een luxe leven. Ik kan me heel rijk voelen als ik een dagje naar het strand ga. Dan denk ik: ja ik heb het toch maar gedaan en voor elkaar gekregen. Ik woon hier nu en geniet daarvan. Tegelijkertijd vind ik het dan lekker om op een strandbedje te liggen met als het kan een flesje wijn er naast. Leef je volgens een bepaalde levenswijsheid, een motto? Meestal volg ik één regel: ik behandel mensen zoals ze mij behandelen. Ik ben altijd aardig, maar als mensen een loopje met me nemen of lelijk zijn, dan ben ik snel klaar met ze en hoeven ze niet meer bij me aan te kloppen. Ik help mensen heel graag, maar er mag geen misbruik van gemaakt worden. Helaas heb ik dus al aardig wat keren meegemaakt dat mensen teveel profiteren van mijn vriendelijkheid en hulp en daar misbruik van (willen) maken. Waar word jij gelukkig van? Wat doe je graag in je vrije tijd? Een goed voorbeeld staat bij de vraag hierboven. Ik heb weinig vrije tijd, maar als ik vrij ben sport ik graag, één keer per jaar gaan we op vakantie en ik kan heel erg genieten van een cocktailtje bij mijn favoriete bar in Lecce. Het enige wat de barman vraagt is: "gin tonic of een spritz?" Dat vind ik leuk en maakt me gelukkig. La Dolce Vita Waarom heb je de stap gezet om een B&B in Italië te beginnen, was het iets dat je altijd al wilde? Het drukke en materialistische leven in Amsterdam was ik zat. Iedereen wilde ‘vriendjes van de dj’ worden, belangrijk zijn en gezien worden. Ook daar was ik behoorlijk klaar mee. Een B&B beginnen stond in eerste instantie niet hoog op mijn lijst, maar verhuizen naar een mediterraans land wel. Ik wilde het liefst aan het strand een leuke lunchroom beginnen. Heel idyllisch... Hoe kwam je vervolgens bij dit prachtige pand? Hard op zoek geweest, of was dat een speling van het lot? Heel toevallig stond ik met een man in de kroeg te praten en die vroeg wat we in Lecce deden buiten het hoogseizoen. Ik vertelde hem dat we op zoek waren naar een pand om iets te beginnen. Hij zei: "oh, ik ken nog wel iemand die panden heeft, als je wilt kan ik hem even bellen". En zo vonden we dit geweldige, authentieke pand. En wat vinden de Italianen ervan, word je hier echt geaccepteerd of ben je (nog steeds) 'die Nederlandse'? Gelukkig ben ik helemaal geaccepteerd. Als ik door het centrum loop kan ik om de haverklap ‘ciao’ roepen omdat ik iedereen ken. Verder werk ik nauw met de locals samen. Ik vind het namelijk belangrijk om de lokale economie te steunen. Ik maak bijvoorbeeld reserveringen voor mijn gasten. Dit is zowel een service naar mijn gasten toe als naar de restaurants. Ik zal echter nooit een reservering maken waar ik niet achter sta. Ik reserveer alleen bij restaurants waarvan het eten top is en de service hoog. In hoeverre mis je Nederland en zou je ooit weer terug willen komen? Het enige wat ik soms mis in Nederland zijn mijn vrienden en familie. Maar ik mis niet snel iets. Mocht ik ze missen dan koop ik een ticket en vlieg ik even een weekendje naar Nederland. Daarna ben ik ook wel weer klaar met Nederland. Oh ja en de Hema en de Etos mis ik soms! =) Werken Tijdens mijn verblijf hebben we gesproken over het romantische beeld dat veel mensen van een B&B hebben: "een beetje ontbijtjes serveren en de rest van de dag in de zon zitten". Hoe is het om echt een B&B te runnen en hoeveel uur per week werk je? Gemiddeld werk ik ongeveer 60 uur per week. Ook omdat ik andere dingen naast de B&B doe zoals werken voor 'Taste of Puglia'. Er komt inderdaad veel meer bij kijken dan dat mensen denken. De werkzaamheden zijn makkelijk op te sommen, alleen ze vergen veel tijd. Soms zit ik bijvoorbeeld een half uur te wachten totdat mijn gasten aankomen. Daar kun je niets aan doen; het hoort er bij. Hoe bevalt het ondernemerschap je? Heerlijk!! Ik zou nooit meer voor een baas kunnen werken. Ik werk meer uren dan een normale fulltime kantoorbaan, maar ik ben mijn eigen baas en deel mijn tijd zelf in. Dat geeft gevoelsmatig meer vrijheid, waardoor ik volop met passie mijn werk kan doen. Is dit je droombaan of zou je iets anders doen als geld geen rol zou spelen? Als ik meer geld had, zou ik meer uit handen geven, maar wel willen blijven werken. Ik zou anders de gastvrijheid die ik aan mijn gasten geef gaan missen. Ik vind het heerlijk om mijn gasten een superleuke vakantie te geven met net wat extra’s. Welke tips heb je voor startende ondernemers en mensen die ook overwegen een B&B te starten? Maak een realistisch financieel plan. Zie niet te veel beren op de weg. En doe het gewoon als je met heel je hart achter je plan en idee staat. Het zal pittig zijn, maar het is ook zo super leuk om te doen! Wat valt tegen en wat niet, zou je achteraf dingen anders hebben gedaan? Ik heb nergens spijt van. Je hoort af en toe te vallen en op te staan, daar leer je van en word je sterker en wijzer van.    Financiën
Project Rijk Leven gaat ook over het opbouwen van duurzaam vermogen, met als ultieme doel het hebben van vrijheid. In hoeverre ben jij bezig met 'later'? Als je niet in Nederland woont, bouw je bijvoorbeeld geen pensioen (AOW) op, hoe zit dat in Italië? Ik spaar goed en investeer dit in nieuwe projecten zodat ik op den duur eerder kan gaan genieten van meer vrijheid. Pensioen bouw ik hier niet op, maar ik kan ervoor kiezen om mijn geld te sparen en dan te investeren. Zo hebben we (Joelle en haar vriend Riccardo) net een trullo gekocht waar we een vakantiehuis voor de verhuur van gaan maken. [Noot van de zussen: Een trullo is een bouwwerk dat typisch is voor de streek tussen de Zuid-Italiaanse steden Bari, Brindisi en Tarente in de regio Apulië aldus Wikipedia.] Je vertelde dat je in het begin leefde van € 100,- per maand. Hoe dan?! Haha, ja dat was leuk en een hele uitdaging! Zo leuk om even ‘back to basic’ te gaan. Ik wist dat er ‘betere tijden’ aan zouden komen dus het was niet moeilijk. Ik had sowieso nog een buffertje, maar daar wilde ik niet aankomen. Ik denk dat ik twee maanden van € 100,- per maand heb geleefd en daarna van € 200,- per maand. Op een gegeven moment was ik afgevallen en had ik een nieuwe broek ‘nodig’. Toen ben ik eerst vier keer naar Zara gegaan om er zeker van te zijn of de broek goed was en ik spaarde er twee maanden voor. De broek kostte € 40,-. Maar ik was in de zevende hemel en ik kon zo ontzettend genieten van die aankoop. Verder genoot ik volop van mijn nieuwe leven buiten in de zon waardoor ik niet meer geld nodig had. Hoe zie je jouw financiële toekomst? Dit kan ik niet voorspellen, maar ik werk er hard voor en als alles gaat zoals het nu gaat dan kan ik op tijd met pensioen en genieten van de extra vrijheid die dat moet geven. Maar onthoud wel dat ik hier keihard voor werk, spaar en het niet komt aanwaaien. Groen Verschillende restaurants in Lecce hebben het zero chilometro ('nul kilometer') principe. Wat houdt dat precies in? Nul kilometer betekent geen logistieke middelen inzetten. Dus geen transport. Veel producten van de streek eten. Logisch, want alles groeit hier onder de zon en dat proef je. Wat doe je zelf op het gebied van duurzaamheid? In de B&B vervang ik de handdoeken alleen als het nodig is en controleer ik deze om de dag. Ik vind het zonde als handdoeken elke dag vervangen worden. Dit is ook zonde van de energie en de natuur. Continu de wasmachine en droger aan... Ik vind het ook zonde om resten van het ontbijt weg te gooien of broodjes en dolci die over zijn. Hier zoek ik nog een oplossing voor. Het liefst stop ik ze in een zakje voor een zwerver. Ik vraag wel altijd aan mijn gasten of ze het alsnog in een zakje mee op stap willen nemen. Toekomstplannen Waar zie je jezelf over 5 jaar en over 10 jaar? Hier wil ik nooit over nadenken en vind ik echt een Nederlandse vraag, omdat we in de westerse wereld altijd maar vooruit moeten denken. Ik heb hier geleerd om in het nu te leven en daar volop van te genieten. Dit zorgt er ook voor dat ik minder stress ervaar. Natuurlijk denk ik wel eens over de toekomst na, maar ik wil geen doelen voor over 5 of 10 jaar plannen en mezelf iets opleggen. Waarom zouden bezoekers van Lecce en Puglia in Little Dolce moeten logeren? Dit soort dingen vind ik altijd moeilijk. Ik werk met mijn hart en met passie en ik denk dat mijn gasten dat zien. Niets is me teveel als ik zie dat mensen het waarderen. Ze genieten van de ontbijtjes op het dakterras, volgen mijn tips op en komen met enthousiaste verhalen terug nadat ze een dag op pad zijn geweest. Dat geeft mij heel veel voldoening en daar kan ik echt van gaan stralen. De ultieme kroon op mijn werk is als mensen me vanuit Nederland een kaartje sturen met een bedankje voor een mooie vakantie of dat ze terugkomen. Ik heb gasten die al 8 of 9 keer terug zijn geweest. Dat doet me heel goed en daar run ik de B&B ook voor. In je B&B staan allemaal mooie producten uit de regio met het label 'Taste of Puglia', vertel daar eens wat meer over? Sinds vorig jaar exporteer ik met een vriendin de typische producten uit Puglia naar Nederland. Alle producten vallen onder de term slow food en slow design, omdat we de lokale producenten willen ondersteunen en massaproductie willen voorkomen. Benieuwd naar de producten? Neem dan een kijkje op de website van Taste of Puglia! Ten slotte Als je moet kiezen:
Wat wil je onze lezers nog meegeven? Volg je hart, dat brengt je het beste. De coronacrisis (interview deel 2, april 2020) Inmiddels is de situatie in Lecce heel anders dan toen Zus B er op bezoek was; er geldt in heel Italië een lockdown, waarbij mensen verplicht zijn zoveel mogelijk thuis te blijven. Hoe gaat het met jou en hoe is de situatie op dit moment? Hier gaat alles goed. De situatie in Puglia is vanaf het begin redelijk goed gebleven. Doordat de lockdown snel kwam terwijl er nog relatief weinig mensen besmet waren, is het virus hier heel goed onder controle. Daar ben ik blij om en ik moet zeggen dat ik de extra rust best lekker vind. Ik heb mijn oude beroep opgepakt en een shirtje ontworpen waarvan de winst naar het rode kruis gaat. Dat ontwerpen vond ik weer erg leuk om te doen. Zie voor meer informatie de site, deze maand gaat 100% van de winst naar het Rode Kruis en je krijgt 10% korting met de kortingscode: LITTLEDOLCE. Mag de B&B nog gasten ontvangen, of moet deze verplicht gesloten blijven? De B&B is momenteel gesloten en er is helaas nog geen enkel vooruitzicht wanneer de B&B weer open mag. Het toerisme is de laatste sector die weer open mag om zo verspreiding van het virus te voorkomen. In Nederland zijn maatregelen en steun afgekondigd voor werkgevers en ZZP'ers, deze gelden echter vaak niet voor B&B-houders. Hoe zit dat in Italië? De overheid komt mij hier niet tegemoet. Ik zit dus met een huurpand en letterlijk 0 inkomsten. Heel krom allemaal. Er is wel een organisatie die nu aan het vechten is voor de B&B’s, maar of dat gaat werken is een grote vraag aangezien er niet veel geld in de schatkist van Italië zit. Korting bij Taste of Puglia Omdat veel vakanties op dit moment niet doorgaan, en mensen gedwongen zijn zoveel mogelijk thuis te blijven, willen Joelle en de zussen graag wat Italië naar je toe brengen via Taste of Puglia. Maak gebruik van de code 'Taste15' voor 15 % korting* op je bestelling en maak er thuis vervolgens een feestje van met typisch Pugliaans eten, wijn en mooie producten! * De kortingscode is geldig tot en met 15 mei 2020  During my mini-sabbatical in Lecce, Italy, I met some wonderful people. One of them planned a visit to Amsterdam and I made a list of tips for her. I haven’t lived in Amsterdam for quite some time now and a lot has changed since, but I still love this city. Therefore, I wanted her to have a nice time and a less touristy experience, so I put together a list of personal recommendations. As I was writing and thinking, my list became longer and longer. So I warned her: “Some things might be on my list for nostalgic reasons instead of currently being worth it. Definitely check their (review) sites as well, though I did do some research.” Thought it might be fun to share my list with more people, so here it is. We’d love to hear your experiences! Where to stay in Amsterdam This one is a bit difficult for me, as I've never had to stay in an actual hotel in Amsterdam. So no personal experience there. But below some things to consider when it comes to accomodation in Amsterdam.
 Museums in Amsterdam
If you don’t want to be cultural in the visiting-museums-kind-of-way, definitely skip it and do other things! It’s only worth paying the high entrance fees if you really want to see the exhibitions. Interesting places, walking around the city and shopping
Roof terraces The roof terraces in Amsterdam are not that high, but then again, nothing in Amsterdam really is and the views still tend to be nice.
Madam and Moon are in the same building: a high, former office building on the North side of Amsterdam, right across the IJ (the river at the back side of the CS). There’s also the LookOut in that same building, for which you have to pay. Rather just go and have a drink at Madam or Moon and you get the view for free. Although: there apparently is a swing (for 5 euros extra) right there on top of the building if you do go and pay for the LookOut. The ferrys at the back of CS are free, so you can easily cross over to the North-side of Amsterdam. Check this information for more stuff to do in Amsterdam Noord. Eating out in Amsterdam The person I wrote this for originally, asked specifically for tips on Asian food, hence the focus on them in the below mentioned restaurants. There are many more kitchens and options in Amsterdam, both good and bad. I recommend asking locals for their personal favourites, because this usually brings you places you would otherwise not visit.
Typical Dutch foods to try The foods mentioned below, you can get anywhere in the Netherlands (only herring is seasonal) and Dutch people love tourists to try them. Some of these, you can eat walking around on the street; you definitely won't starve of hunger (and will probably gain weight, as these are not the healthiest of choices) is all I'm saying.
Methods of payment in the Netherlands Lastly, some information about paying for things. I know from my own traveling experiences, that what is considered 'normal' when it comes to methods of payment is very different from country to country. Therefore the information below might be useful.
Barometer score contribution to Project Rich Life (1 = small, 5 = big): 5  I love my country and am proud to share some of the places, typical things, 'secrets' and foods we love to make your visit better. Making GENUINE contact with other people and 'doing as locals do' while traveling for me definitely contributes to leading a rich life. I hope this list helps you in doing this in the Netherlands. - Sis B Please let us know if you've tried any of the above experiences and add your own tips below!
 Italiaanse vrouwen zijn chagrijnig Een Nissan Juke met butsen en deuken werd er voorgereden toen ik mijn vooraf gereserveerde, compacte auto ging ophalen bij de verhuurder in Lecce. Ik moest zonder duidelijk aanwijsbare reden ABNORMAAL LANG wachten en de dames achter de balie keken uiterst chagrijnig. Inmiddels heb heb geleerd dat je al dat gechagrijn bij die Italiaanse vrouwen niet persoonlijk moet opvatten en dat het heel normaal is. Als je hier naar vreemden lacht, wordt dat opgevat als een signaal dat je ‘iets van ze wil’. Er is zelfs een term voor die houding van de Italiaanse dames: ‘antipatico’. Antipathie, het tegenovergestelde van sympathie dus. Als ik hier door de stad loop, nemen Italiaanse vrouwen mij regelmatig geërgerd van top tot teen op met iets naar beneden getrokken mondhoeken. Italiaanse mannen doen dat dan weer niet. Die maken er een punt van met grote gebaren speciaal voor je te stoppen als je wilt oversteken, terwijl ze eerst heel hard de straat in kwamen scheuren en ik me al in een hoek had verschanst tot het weer veilig zou zijn verder te wandelen door het betreffende ministraatje. Mijn ‘truc’ bij de antipatico-dames is inmiddels dat ik heel chagrijnig terugkijk. En bij dienstverlenend personeel ben ik redelijk kortaf als ze zich zo opstellen. Normaal niet mijn natuur, maar helaas moet ik constateren dat het wel helpt. Als je duidelijk laat merken dat je die BS niet trekt, dan binden ze wat in. Dat doet me denken aan die ene scène van Meg Ryan in de film French Kiss, waarin ze in Frankrijk een cocktail besteld: “Hello, waiter. I don't speak much French, so bear with me. I'd like a sea breeze. French waiters: if you're nice, they treat you like shit. Treat them like shit, they love you.” Ik snap er om eerlijk te zijn de lol niet van de hele dag zo boos te moeten rondlopen, terwijl de omgeving, het weer en het eten zo fantastisch zijn, maar dat zal mijn Nederlandse inslag wel zijn. Ik houd niet van autorijdenTerug naar de huurauto. Ik wilde eigenlijk helemaal geen auto huren. Ik houd namelijk helemaal niet zo van autorijden. Ik doe het veel voor mijn werk en het haalt niet altijd het beste in mij naar boven. Normaal gesproken maak ik me niet zo druk en ben ik een vrij RELAXTE rijder, hard en vals meezingend met mijn favo nummers van dat moment. Die paar minuten winst die je haalt door op sommige stukken keihard te rijden vind ik de moeite meestal niet waard. Bij veel ‘dick moves’ op de weg ga ik ervan uit dat het vast zo niet zo bedoeld was en ik geef mensen kansen, omdat we allemaal wel eens fouten maken of een situatie verkeerd inschatten. Ik vind het niet mijn taak andere mensen op te voeden en ben al helemaal niet de verkeerspolitie. Maar men moet niet bumperkleven of mij rechts inhalen als ik al iets harder rijd dan de max en bezig ben een vrachtwagen in te halen. Dan laat ik je er namelijk niet tussen: ‘dát gaan we zo niet doen, meneertje’. En autorijden wanneer je je door drukke, nauwe straatjes moet wurmen, er continu toeters klinken en sommige (lees: de meeste) personen rijden als ongeciviliseerde malloten die allemaal een snelheidsrecord willen vestigen vind ik al helemaal een crime. Bijna alle auto's die je hier ziet hebben deuken en krassen. De al beschadigde huurauto was voor mij dus een uitkomst. Ik heb de dure, maar veilige optie van een all-risk verzekering genomen en toen ik de gebreken zag, haalde ik mijn schouders op en dacht: ‘mocht ik nu schade rijden, dan was deze auto toch al niet gaaf meer. Dat scheelt!’ Dat gevoel rijdt toch fijner dan als je een hele grote, spiksplinternieuwe auto meekrijgt. Ik moest wel even wennen aan de auto. Met het risico dat dit snobistisch klinkt: mijn leaseauto biedt toch een wat, laten we zeggen, andere rijervaring dan zo’n Juke. Uiteindelijk zijn we overigens wel vriendjes geworden en heeft hij me trouw daar gebracht waar ik wilde zijn. Het idee van autorijden in Italië vond ik eng. Vanwege alle verhalen die je hoort, de slechte wegen, het vinden van een parkeerplaats en het niet kennen van de wegen en de gebruiken. Waarom toch een auto huren, als je er zo tegenop ziet? Ik dacht: ik ben toch een sterke en ONAFHANKELIJKE vrouw die heeft geïnvesteerd in een rijbewijs? Als ik het niet doe, zal ik er spijt van krijgen en als ik het heelhuids overleef, dan heb ik toch mooi die ervaring erbij. Check! Ook heb je hier om op sommige plaatsen te komen, gewoon een auto nodig, anders is het niet te doen. Er rijden hier wel treinen en bussen, maar veel minder vaak dan in Nederland. En ze zijn ook minder betrouwbaar. Er stonden een aantal plaatsen op mijn lijstje die ik graag wilde bezoeken: Matera, Alberobello, Ostuni en Santa Maria di Leuca. Matera hoort officieel niet bij Puglia; het ligt in Basilicata. Ik had echter van diverse mensen gehoord dat het echt een aanrader is. Daarbij is Matera dit jaar culturele hoofdstad, wat betekent dat er allerlei bijzondere activiteiten worden georganiseerd. Met het openbaar vervoer doe je er vanaf Lecce minimaal 4,5 uur over om in Matera te komen. Met de auto is dat de helft; dan kost het je ongeveer 2,5 uur. En met de auto ben je flexibeler met betrekking tot je tijdsindeling en kom je op plaatsen die je vanuit de trein niet ziet. 12 Tips voor autorijden in Italië Er zijn mij een aantal dingen opgevallen die ik graag met jullie deel, mocht je op zoek zijn naar tips voor het autorijden in (Zuid-)Italië. En eh, ik vond het na initieel wennen heel erg MEEVALLEN en ben er zonder ongelukken en kleerscheuren vanaf gekomen. 1 Belijning, welke belijning? Men respecteert de lijnen op de weg niet, als deze er al zijn. In de steden en op rotondes ONTBREKEN de lijnen vaak en rijden auto’s soms met 3 naast elkaar. Kijk dus goed om je heen en echt goed álle kanten op. 2 Richting aangeven De knipperlichten van Italiaanse auto’s lijken over het algemeen stuk te zijn. Als ze überhaupt bestaan. Ik heb die van mij uit automatisme steeds gebruikt, dat is denk ik een duidelijk teken voor Italianen dat je een toerist bent. Want waarom zou het HANDIG zijn als je achterliggers en voetgangers ruim op tijd weet dat je gaat afslaan? Mijn advies: verwacht niet dat andere verkeersdeelnemers richting aangeven, maar doe dit zelf wel gewoon. En let heel goed op wat andere verkeersdeelnemers doen, want ze kunnen zonder waarschuwing ineens hard afremmen om af te slaan! 3 Fietsers Er zijn geen fietspaden, maar wel fietsers. Deze fietsen in de stad zowel op de stoep als op de weg. Ook ben ik fietsers tegengekomen op autowegen, waar je bijvoorbeeld 90 mag. Je SCHRIKT je in eerste instantie rot. Totdat je beseft dat het hier normaal is. 4 In- en uitvoegen De op- en afritten langs de snelweg zijn extreem kort. Ik reed over het algemeen uiterst rechts en een aantal keer dacht ik: staat die auto in de verte nou stil? Dat leek dan zo, omdat ze (hard) afremmen als ze de volgende afrit moeten hebben. Houd hier dus rekening mee en kijk ver, heel ver, vooruit. Voor invoegende auto’s is het hier NORMAAL dat ze stilstaan aan het einde van de (heel korte) invoegstrook, als het te druk is om meteen in te voegen. Ik ben een aantal maal uitgeweken naar links, zodat ze vloeiend zouden kunnen invoegen, maar dat gebruik lijken ze hier niet te kennen. Het is de bedoeling dat je dit zelf ook op die manier doet wanneer je de snelweg op rijdt, je hoeft dus niet heel erg te versnellen zodra je de snelweg op rijdt. Verwacht ook in dit geval dus (zeer) langzaam rijdend verkeer op de rechterbaan. Over het algemeen worden op- en afritten trouwens goed aangegeven via borden, dus het is geen verrassing als ze er zijn. 5 Wisselen van (snel)weg In Nederland gebruiken we vaak het bekende klaverblad of een zeer lange, ruime bocht om van de ene naar de andere (snel)weg te komen. In Italië doe je dat via een rotonde, of gewoon een vrij scherpe bocht aan het einde van de (toch al korte) uitvoegstrook. Flink AFREMMEN en terugschakelen naar z’n 2 dus! Op die rotondes mist zoals eerder genoemd regelmatig de belijning, dus bedenk van tevoren op welke plek je het handigst de rotonde op kunt rijden; er passen vaak minimaal twee auto’s naast elkaar en Italianen zijn niet het type rijders dat netjes achter elkaar gaat staan wachten. 6 Hardrijders Iedereen, maar dan ook echt iedereen, rijdt overal te hard. Niemand houdt zich aan de maximumsnelheden. Een wonder als je kijkt naar de staat van de wegen. Ik hoorde dat dat hier heel normaal is en dat er nooit boetes worden uitgedeeld. Ik heb mezelf, als toerist en met mijn huurauto, echter netjes aan de maximumsnelheden gehouden. En gedaan alsof ik het getoeter en de LICHTSIGNALEN van zo ongeveer iedereen niet opmerkte. Het moet gezegd, over het algemeen gaat het goed. De Italianen zijn het gewend snel en hard op de rem te moeten staan als dat nodig is. Maar het kan ook misgaan. Zo hoorde ik over een dame die in de stad op een zebrapad is aangereden en maanden in coma heeft gelegen. Let dus ook op als je aan het verkeer deelneemt als voetganger! En zelf reed ik richting het zuiden langs een ongeluk, waarbij een van de betrokken auto’s blijkbaar de rechterachterhoek van een andere auto had geraakt en het voor elkaar had gekregen op zijn rechterkant te belanden. Jawel, ik keek naar zijn onderkant bij het links passeren. Dan heb je toch vrij hard gereden. Overigens heb ik tot nu toe alleen in het verkeer Italianen met haast gezien. Alle andere keren dat ik met Italianen te maken heb, doen ze namelijk alles heel erg op hun gemak. In restaurants, winkels en op straat is er van de haast ineens niets meer over, soms tot op het frustrerende af. Een ogenschijnlijke tegenstelling, die ik gewoon nog niet snap, vermoed ik. 7 Slechte wegen Ja, het klopt: de wegen hier zijn slecht. Soms missen er hele grote stukken van de bovenste laag van de weg. Het onderhoud van wegen gebeurt hier niet vanuit de ‘rijksoverheid’, maar is verdeeld over overheidsinstellingen per gebied en private partijen. Soms zie je dit verschil letterlijk. Dan gaat een relatief goed onderhouden weg ineens over in een weg vol gaten en kuilen. Ik heb ze hier in de stad wel bezig gezien met onderhoud, maar het lijkt alsof er niet tegenaan te REPAREREN is. Ook hier is het advies gewoon goed vooruit te kijken en als dat mogelijk is uit te wijken of anders wat zachter te rijden. 8 Inhalen Er staan heel veel borden dat er niet ingehaald mag worden. Toch ben ik - ook in die gevallen - heel vaak ingehaald, en dan ook op stukken waar de weg eigenlijk maar uit 1 rijbaan bestaat. De bedoeling is dat je dan uiterst rechts gaat rijden, deels op de VLUCHTSTROOK, zodat de auto’s achter jou je kunnen inhalen voordat de volgende tegenligger er is. Tenminste, dit heb ik afgekeken bij anderen en dat leek men te waarderen. When in Rome, do as the Romans do. 9 Verlichting Niet elke weg, situatie en rotonde is even goed verlicht. Zorg dus voor een auto met goed werkende LAMPEN en een navigatiesysteem, desnoods via je eigen mobiel. Heeft mij erg geholpen. Net als nóg wat langzamer rijden, omdat ik de randen van een bepaalde rotonde gewoon niet zag in het donker. 10 Stilstaan en dubbel parkeren in de stad In de stad wordt rechts regelmatig een auto stilgezet, om bijvoorbeeld ‘even iemand in te laten stappen’ of er wordt dubbel geparkeerd, zodat er feitelijk nog maar één rijbaan overblijft. Kijk wederom dus goed vooruit en wijk tijdig uit naar links of rem af. Let op: ze doen hier niet aan RITSEN. Ik heb netjes mijn knipperlicht naar links aangezet, maar het is basically gewoon je kans afwachten en dan je auto ertussen proppen. In tegenstelling tot in Nederland wordt er in dat geval dan weer níet getoeterd. 11 Hellingproef Hoewel Zuid-Italië niet super heuvelachtig is, heb ik toch een aantal keer de hellingproef moeten doen. Mijn eigen auto doet dit automatisch, dus dat was ik even niet meer gewend. Handig om dit van tevoren nog even te OEFENEN als het voor jou ook al een tijd geleden is. 12 Afstanden Vanwege de wisselende snelheden en het feit dat je soms ineens vanaf de snelweg een soort landweggetje op moet om bij bepaalde plaatsen te komen, doe je veel langer over hetzelfde aantal kilometers dan in Nederland. Ik moest van Matera naar Alberobello ineens een of andere vage, slechte weg naar rechts op om na een tijd uit te komen op LANDWEGEN. Sommige wegen voeren dóór plaatsen heen (in plaats van eromheen) en daar mag je officieel maximaal 50. Houd er dus rekening mee dat je langer doet over je reis dan je gewend bent in Nederland bij een vergelijkbaar aantal kilometers. Als je maar de ongeschreven regels kent en je houdt aan de plaatselijke gebruiken, is het rijden in Zuid-Italië best te doen. Vooral de omgeving in Valle d’Itria rondom Alberobello en Locorotonde is PRACHTIG om doorheen te rijden en had ik niet gezien als ik niet met de auto was. Het was ook nog eens relatief rustig, waardoor ik veel trulli ‘in het wild’ uitgebreid heb kunnen bekijken. En als dan ook nog de zon schijnt en je een muziekje hebt aanstaan, voelt het echt als vakantie. Zelfs voor zo iemand als ik, die helemaal niet zo heel erg houdt van autorijden. Barometerscore bijdrage aan Project Rijk Leven (1 = klein, 5 = groot): 2,5  Had ik zonder huurauto gekund? Ja natuurlijk, ik had de bus of trein kunnen pakken. Of desnoods een taxi kunnen regelen. Toch ben ik BLIJ dat ik een auto heb gehuurd. Naast een overwinning op mezelf, vond ik het ook gewoon heel handig flexibel te kunnen reizen en op plekken te komen waar ik anders niet was geweest. - Zus B Laat jouw tips voor rijden in Italië hieronder achter, via de reactiemogelijkheid!
 Degenen die ons volgen op Insta en Twitter hebben al gelezen dat ik op dit moment een 'mini-sabbatical' houd in Italië. En jullie hebben wellicht ook gemerkt dat we wat minder vaak nieuwe blogs hebben gepost. In deze blogpost ga ik in op het waarom daarvan. Een mini-sabbatical Het idee voor mijn trip naar Italië is vrij laat geboren. Ik kreeg eind september een overzicht van mijn nog openstaande vakantiedagen. Dat waren er nog best veel. Langzaamaan vormde zich daarna in mijn hoofd het plan om daarom een wat langere periode achter elkaar vrij te nemen. In de omgeving waarin ik werk, zijn de laatste weken van december en de eerste week van het nieuwe jaar daar ideaal voor, want dan is het relatief rustig. Nu had ik er natuurlijk voor kunnen kiezen mijn vakantiedagen op te nemen en ‘gewoon’ thuis te blijven. Dat is financieel gezien de meest ECONOMISCHE beslissing. Maar door een aantal zaken, dacht ik dat een verandering van omgeving goed zou zijn. Vlucht of noodzaak Ik mag niet klagen. Echt niet. Ik woon op een fantastische plek in een fijn huis waar ik me THUIS voel, heb een goede gezondheid en een vaste baan die ik leuk vind. Daarnaast ben ik al een tijd bezig met financieel onafhankelijk worden en zijn Zus A en ik daarnaast dit jaar begonnen met indexbeleggen en dit blog. Very exciting stuff! Toch was de afgelopen periode niet alleen maar feest. Integendeel. Er is een aantal dingen gebeurd waardoor ik dacht: ‘Ik wil hier weg. Ik móet hier weg, ik moet er tussenuit. Ik heb tijd voor mezelf nodig en wil gewoon rust aan mijn kop.’ Aan de ene kant voelt het als een zwaktebod. Als vluchten voor iets. Ja, waarvoor eigenlijk? De realiteit en werkelijkheid? Aan de andere kant had ik het gevoel dat ik het moest doen, al was het maar voor mijn geestelijke gezondheid. Ze hebben het weleens over de vijf pijlers in het leven:
De afgelopen periode waren er bij mij issues in meerdere pijlers. Werk en persoonlijke ontwikkeling Om te beginnen was er een organisatieverandering bij mijn vorige werkgever. De werkgever waar ik jarenlang met veel plezier en passie heb gewerkt, besloot dat het tijd was de structuur te veranderen én een managementlaag toe te voegen. In een organisatie met slechts 140 medewerkers, zette ik daar vooraf al mijn vraagtekens bij. Ik hield juist van de kleinschaligheid en de korte lijnen. Voor mij betekende de veranderingen helaas een andere afdeling en op een gegeven moment een incompetente teamleider. Een teamleider die voornamelijk aan zichzelf denkt, in plaats van als people manager te kijken naar wat de professionals in zijn team nodig hebben. De functie van teamleider houdt in die organisatie in dat je ‘meewerkend voorman’ bent, maar deze persoon vindt het vooral fijn al het (vervelende) werk af te schuiven op de rest van het team en zich vooral bezig te houden met wat hij al weet, namelijk werk dat hij in zijn vorige functie deed. Daarnaast houdt hij alle leuke dingen voor zichzelf, zoals diverse zakenreizen naar het buitenland, waarvan je je kunt afvragen of die allemaal even noodzakelijk zijn. Lees: snoepreisjes en het antwoord op mijn vraag is dus: ‘nee, die zijn niet allemaal noodzakelijk.’ Niemand die daar echter iets van zegt. Behalve ik. Ik heb meerdere keren duidelijk gemaakt dat x en y mijn werk niet was en dat ik het niet ging doen. Daarnaast heb ik duidelijk aangegeven dat ik het jaar daarop iets anders wilde doen, omdat er geen UITDAGING meer zat in de rol die ik had. De reactie van de teamleider? ‘Toch wil ik graag dat je het blijft doen.’ Dan heb je mijns inziens echt niet begrepen hoe je je medewerkers gemotiveerd houdt. Het afdelingshoofd deed er nog een schep bovenop door te zeggen dat ik ‘zo zakelijk ben’. Waarom? Omdat ik aangeef dat ik meer uitdaging zoek, persoonlijk en qua salaris wil groeien en mijn mond opentrek? Ik vraag me af tegen hoeveel mannen hij dit wel eens heeft gezegd. Ik vermoed dat dat er 0 zijn. Ik heb jaren gewerkt voor een afdelingshoofd in deze organisatie die wel altijd oog had voor dit soort zaken of tenminste luisterde naar je wensen. Dat was ook niet per se een hele goede people manager, maar hij toonde in ieder geval WAARDERING en snapte dat je je medewerkers tevreden moet houden en dat het dus gaat om een bepaalde balans tussen wat medewerkers willen en wat de organisatie wil. En dat, als je het goed doet, deze twee zaken elkaar helemaal niet in de weg zitten. Deze manager had ook beloofd me ‘mee te nemen’ naar zijn nieuwe afdeling. Dat is helaas alleen bij woorden gebleven. Maar goed, ik was toch al niet van plan er 10 jaar te blijven. In een organisatie waar het verloop heel laag is en waar iedereen onder andere vanwege de comfortabele positie die ze hebben er heel lang blijft werken, werd ik altijd uitgelachen als ik dat zei. Ik was echter bloedserieus. Ik geloof dat op mijn leeftijd lang ergens blijven hangen vanwege het comfort, niet de beste optie is voor je zelfontplooiing. Ik vind mezelf te jong om vanuit een gedachte van veiligheid en angst voor het nieuwe in EEN GOUDEN KOOI te blijven zitten. Dus toen de teamleider van de nieuwe afdeling zei: ik wil toch graag dat je dit en dit blijft doen, dacht ik: dit is het moment. Het was het zetje dat ik nodig had. Ik had niet super veel haast en ben ook niet heel hard op zoek gegaan, maar dat was wel het moment dat ik dacht: nu is het tijd voor iets anders. Het heeft uiteindelijk nog best lang geduurd voor ik van baan ben gewisseld. De blik en open mond van de teamleider toen ik het goede nieuws vertelde, was overigens een van de grappigste momenten uit mijn carrière. Hoe had hij dit nou niet kunnen zien aankomen? Gevolgd door zijn vraag: ‘Heb je al iets anders dan?’. Nou nee, want ik ben namelijk Gekke Henkie. Dûh, tuurlijk had ik al iets anders, ik ga natuurlijk niet mijn leverage opgeven als dat niet noodzakelijk is. Die laatste paar maanden waren echter wel energieverslindend. Ik was totaal niet meer GEMOTIVEERD en omdat het een kantoortuin is waarin is gerekend met een overboekingsfactor, was er regelmatig onvoldoende plek op mijn afdeling. Dan dacht ik: ik had beter thuis kunnen werken. Begrijp me niet verkeerd, ik heb netjes mijn werk gedaan en alles zo goed mogelijk afgerond. En wat niet afgerond kon worden heb ik keurig overgedragen. Ik ben dus met een opgeheven hoofd vertrokken en sterker nog, ben nog steeds bevriend met een aantal oud-collega’s. Maar het was wel draining, die periode. Gelukkig bevalt mijn nieuwe baan erg goed en leer ik weer nieuwe dingen. Ik heb weer het gevoel dat ik écht moet nadenken en als iemand die erg van de RATIO is, vind ik dat heel prettig. Ik kan niet alles meer met twee vingers in mijn neus en op de automatische piloot. Dat is aan de ene kant eng, maar aan de andere kant: op het moment ben ik uit mijn comfort zone en dat is wat mij betreft een goed teken. Ook bij deze baan denk ik echter dat ik het geen 10 jaar zal doen. De reistijd valt me tegen; ik zit veel in de auto. Daarnaast word je toch weer redelijk in de hoek gedrukt van waar je ervaring mee hebt. En een van de redenen waarom mijn huidige functie me aantrok, is nu juist dat ik meer afwisseling had verwacht. Uiteindelijk begin ik misschien wel voor mezelf. Hoe meer ik richting FI kom, hoe makkelijker die stap zal zijn.  Partnerrelatie Begin dit jaar is er daarnaast een einde gekomen aan mijn relatie, na ongeveer 5 jaar. Ik wil hier niet veel over zeggen, behalve dat het vrij onverwacht kwam en dat mijn gevoel van het hebben van een ‘veilige haven’ ineens weg was. Ik weet dat dit heel afhankelijk klinkt en ik vind dat ergens heel kwalijk, maar ik denk dat je een grote beslissing als een baanwissel anders maakt wanneer je op iemand terug kunt vallen, dan wanneer je er alleen voor staat. Aan de andere kant hadden wij best wat discussies over FI, hoe we het leven willen leiden en financiën. Nu ik alles weer volledig zelf bepaal en in de hand heb, kom ik erachter dat ik meer geld overhoud, dan tijdens die relatie (!). Dat betekent dat ik sneller mijn FIRE-doelen zal bereiken. En het vertelt me ook dat we echt geen goede match zijn.    Gezin Naast Zus A en mij, is er ook nog een andere zus, laten we haar Zus C noemen. Zus C is ziek. Heel ziek. Alleen ziet ze dat zelf anders. Ze heeft ‘een gevoeligheid voor psychosen’ en is manisch-depressief. Er zijn gelukkig periodes dat het relatief goed met haar gaat, maar op dit moment is zij al een aantal maanden weer aan het afglijden. En wij kunnen weinig anders doen dan toekijken. Vanwege de privacywetgeving in Nederland, waar de hulpverlening graag achter schuilt. En vanwege haar ziektebeeld, waardoor zij vindt dat ze geen hulp nodig heeft. De combinatie van deze twee zaken, maakt het erg lastig haar de HULP TE BIEDEN die ze op dit moment duidelijk nodig heeft. Het is wachten tot de volgende crisissituatie, zodat ze gedwongen kan worden opgenomen en behandeld. Raar dat dat zo werkt in dit land, want hoe eerder je in dit soort gevallen actie onderneemt, hoe beter het is. Voor de patiënt, maar ook voor wat betreft de zorgkosten. En dan heb ik het over de zorgkosten voor de BV Nederland: ambulant behandelen is nou eenmaal een stuk goedkoper dan iemand een bed laten bezetten in een ‘gekkenhuis’. Onze (inmiddels gepensioneerde) ouders leggen daarnaast behoorlijk wat druk op de schouders van Zus A en mij, als het gaat om de zorg voor Zus C. Zus A en ik werken allebei fulltime, dus je zult begrijpen dat dit nogal wat energie vraagt. Denk aan het regelen van zaken als haar ziektewetuitkering, omdat ze dit zelf niet kan. Combineer dat met de slapeloze nachten die we hebben omdat we ons continu zorgen maken en het gevoel van complete machteloosheid dat we hebben en je snapt dat dit een heftige periode voor ons allemaal is. We maken ons zorgen over hoe het met Zus C gaat en of zij niet iets ‘raars’ zal doen . Ik zal jullie de details besparen, maar we hebben inmiddels zoveel meegemaakt, dat we er een boek vol over kunnen schrijven en rekening houden met elk scenario. Gezondheid Dan gezondheid. Die van mij is prima, maar ik had laatst wel even een schrikmomentje. Vlak voor ik vertrok naar Italië, heeft de huisarts een uitstrijkje gedaan. Terwijl hij bezig was, zei hij dat het er ‘onrustig’ uitziet en dat het ‘normaal gesproken niet zo bloederig is’. Als je dit soort dingen hoort, dan ga je meteen NADENKEN over de verschillende uitkomsten. Je hoofd gaat tekeer en je denkt: ‘wat als’. Wat als het slecht nieuws is? In het extreme geval zou ik per direct stoppen met werken, mijn huis verkopen en gaan reizen voor zolang het nog kon. Denk ik nu. Maar hoe je echt reageert, weet je natuurlijk pas als het werkelijk aan de hand is. De uitslag zou 2 tot 3 weken duren en ik moest zelf in de gaten houden dat ik moest bellen. Ik schrok me dus rot toen ik na ongeveer een week een gemiste oproep had van de huisarts. Zo snel een actief belletje? Dat kan alleen maar slecht nieuws zijn, zei mijn hoofd. Gelukkig was dat niet zo en is alles ok. Maar dit soort momenten zetten je wel aan het denken. Wat vind je nu echt belangrijk? Antwoorden voor mij zijn in ieder geval: mijn familie, relaties, reizen en vrijheid hebben. En dus niet: mijn werk en het bezitten van allerlei spullen. Begrijp me niet verkeerd, ik houd best van mijn spullen. Ook nu, tijdens deze mini-sabbatical, moet ik me soms inhouden spullen te kopen. Wat me telkens tegenhoudt, is de vraag of ik het écht nodig heb en of ik het de MOEITE WAARD vind het mee te moeten sjouwen. Frequentie blogs Al met al heeft bovenstaande dus invloed op ons ENERGIELEVEL en de beschikbare tijd die we hebben naast ons (betaalde) werk. Daarom trof je de laatste periode wat minder blogs aan. Maar, met wat rust komt het allemaal vast goed. Overigens had ik in Italië wel de tijd een mooie video (al zeg ik het zelf) te maken met tips hoe wij samen ongeveer 300.000 euro hebben afgelost op onze hypotheken! Living as a localEen van de DOELEN van Financiële Onafhankelijkheid voor mij is dat ik niet gebonden ben aan een vaste plek. Dat ik betaald werk kan doen, onafhankelijk van de locatie waar ik ben. Financiële onafhankelijkheid betekent voor mij dus ook locatie-onafhankelijk zijn. Gezien mijn FIRE/ HOT-doelen zie ik deze trip daarom als een soort mini-sabbatical en voorsortering op de toekomst. Dit is een mooie manier om mijn buitenland-plannen nu al vorm te geven en daarbij meteen te checken welke kosten dit met zich meebrengt en wat de cost of living in Zuid-Italië is. Door wat langer te gaan, heb ik de kans echt ergens als een ‘local’ te leven, dus dat is ook hoe ik het insteek. Niet als een gestresste vakantie, waarbij ik zoveel mogelijk van de toeristische ‘must-do’s’ moet afvinken in een razend tempo. Zal het deels eenzaam zijn? Waarschijnlijk wel. Maar veel van de minimalisten die ik volg op social media geven aan dat het belangrijk is dat je uit je comfort zone kunt stappen. Voor mij is dit een laagdrempelige manier om uit te proberen of dit iets is dat ik echt wil. In de toekomst zou ik wellicht wat vaker en langer naar het buitenland willen, naar voorbeeld van onder andere Colin Wright. Een van de DROMEN is dat ik mijn appartement in Nederland verhuur, en met de opbrengst (een deel van het jaar) ergens in een LCOL (low cost of living) land kan wonen. Het verhuren van mijn appartement is makkelijker als daar geen al te persoonlijke spullen in staan. Het reizen en ergens anders wonen is makkelijker als ik maar weinig hoef mee te nemen. En ik wil al helemaal niet betalen voor zo'n vreselijke storage box toestand voor het oplsaan van spullen die ik (blijkbaar) niet nodig heb! Allemaal redenen weinig spullen te verzamelen. Ik zag hier leuke oorbellen en mooie pantoffeltjes, maar heb ze niet aangeschaft, met het voorgaande in mijn achterhoofd.    La dolce vita in Italië Waarom ik voor Italië heb gekozen? Het is EEN VAN MIJN FAVORIETE LANDEN als het gaat om de keuken. Daarnaast is het een mooi land; de oude gebouwen, de kleine straatjes en de natuur. En ook de veiligheid speelt een rol. Ik kan hier rustig alleen over straat, wat helaas niet in elk land het geval is. Tot slot is het dichtbij Nederland, dus mocht daar iets aan de hand zijn, dan kan ik vrij snel weer terug zijn. Ik ben al vaker in Italië geweest, maar nog niet eerder in de hak van de Italiaanse laars. En waarom ik voor Lecce heb gekozen? Het zuiden van Italië is een stuk BETAALBAARDER dan de rest van het land en daarbij is Lecce een relatief grote (studenten)stad, wat betekent dat het hier in de winter niet uitgestorven is. Tot slot staat Lecce bekend als ‘het Florence van het zuiden’, vanwege de prachtige barokke gebouwen. En zo heb ik vrij plotseling besloten voor 4 weken naar Lecce, Italië te gaan. Vanwege het bovenstaande, maar ook gewoon omdat het nu kan. Het plan is nog meer blogs te schrijven over deze mini-sabbatical. Ideeën genoeg, maar mijn hoofd stond er tot nu toe nog niet helemaal naar. Misschien houd ik het gewoon op wijn en koffie drinken en pasta en pizza eten in plaats van schrijven. We’ll see. ;) "I don’t care about what you have. Sociale contacten Oja, wat betreft de pijler sociale contacten: deze is MEGASTERK en een van de redenen dat ik de kracht en energie kan opbrengen voor de andere pijlers. Ik noem mijn sociale kring in moeilijke tijden ook weleens ‘mijn persoonlijke leger’. Lang geleden heb ik de beslissing genomen iedereen die alleen maar energie kost, uit mijn leven te ‘knippen’. Inmiddels heb ik al vele jaren mensen om mij heen waarop ik echt kan bouwen. We staan wederzijds voor elkaar klaar en we hoeven elkaar niet te imponeren met wat we bezitten. En dat brengt rust en energie. Ja, dat kan tegelijkertijd. I don’t care about what you have. I care about who you are. Barometerscore bijdrage aan Project Rijk Leven (1 = klein, 5 = groot): 5  De vrijheid om dit te kunnen doen vind ik heel waardevol. Ik weet niet hoe blij ze hier echt mee zijn op mijn werk, maar het feit dat ik wat ‘F-you money’ heb zorgt voor een gevoel van vertrouwen. Vertrouwen dat ik dit gewoon kan doen, omdat ik het nodig heb voor mijn lichamelijke en geestelijke gezondheid. Dit is het leven dat ik nu wil leiden. - Zus B In welk land wil jij een sabbatical houden? Laat je REACTIE hieronder achter! Vinden we leuk.
 Een uur alleen met Mark Rothko? Nee, niet de persoon, de bekende schilder is al in 1970 overleden, lang (Heel Lang :D ) voor ik geboren ben. Het gaat om een uur alleen met een van zijn werken: Grijs, Oranje op Kastanjebruin, No. 8 (Grey, Orange on Maroon, No 8). Rothko op reis 'Grijs, Oranje op Kastanjebruin, No. 8' is een van de TOPSTUKKEN van het Museum Boijmans Van Beuningen dat tijdens de renovatie van dit museum onder de noemer 'Boijmans bij de Buren' op reis is gegaan. En nu tijdelijk een heel bijzondere plek heeft gekregen in het Stedelijk Museum Schiedam. Het werk hangt alleen in een mooie, donkere kamer met twee bankjes, een noise canceling koptelefoon en verder veel ‘lege ruimte’. Het idee om het werk zo tentoon te stellen komt van Catrien Schreuder, hoofd tentoonstellingen en collectie van het Stedelijk Museum Schiedam, vertelt de gids. Zij was in 2015 naar de grote Rothko-expositie in het Haagse Gemeentemuseum (sinds afgelopen oktober omgedoopt tot het Kunstmuseum Den Haag), waar 50 van zijn schilderijen hingen. Het was druk tijdens die expositie. Heel Druk. Van het op intieme wijze beleven van het werk was geen sprake. Terwijl dit wel het idee was van de kunstenaar toen hij zijn werken maakte. Rothko voor jezelf Het Stedelijk Museum Schiedam biedt bezoekers nu dus WEL die mogelijkheid. Afhankelijk van hoe druk het is, kun je 5 – 15 minuten alleen zijn met de Rothko. Op reservering biedt het museum zelfs de gelegenheid om tegen betaling van de museumtoegang plus 10 euro een heel uur alleen te zijn met het werk, elke openingsdag tussen 10 en 11 uur. Zodra ik hiervan hoorde, greep ik deze kans uiteraard! Deze plekken waren snel uitverkocht. Vanwege het succes is de tentoonstelling verlengd en is de einddatum niet meer 15 februari 2020, maar 22 maart. Er zijn dus weer wat plekken beschikbaar na 15 februari 2020 voor een uur alleen met het werk. Rothko en Zus B Iets voor 10:00 uur stond ik op een zondagochtend te wachten voor de (hele grote) dichte deur van het Stedelijk Museum Schiedam. Ik vroeg me al af of ik de datum en tijd wel goed had, toen ik binnen iets hoorde. Een vriendelijke dame deed de deur voor me open en liet me binnen. De gids die SPECIAAL eerder was gekomen om me te begeleiden, voor mijn uur alleen met de Rothko. Samen liepen we door het gebouw naar de wachtkamer. De gang richting de wachtkamer en tentoonstellingsruimte heeft een serene sfeer en is vrij donker. Dat is expres zo gekozen, omdat dat past bij het werk. In de wachtkamer kunnen mensen een aantal boeken inzien over Rothko en op de gang kun je op een klein beeldscherm zien of er iemand in de tentoonstellingsruimte is. Ook kun je hier voor- en achteraf over het werk en je ervaring praten met de gids, als je daar behoefte aan hebt. De gids gaf van tevoren als tip het werk vanuit verschillende perspectieven te bekijken, bijvoorbeeld van heel dichtbij zodat je de randen nauwelijks kunt zien en het bijna lijkt of je ‘in’ het werk staat en van verderaf. De ruimte biedt hier ook goed de mogelijkheid voor. Ik kon natuurlijk niet wachten het werk in het echt te zien, dus ging al snel naar binnen. En wat een BIJZONDERE ERVARING was het. Hoe langer je kijkt, hoe meer je ziet. Het zijn ‘maar' 3 kleuren, maar er zijn verschillende lagen over elkaar aangebracht en je ziet heel veel verschillende schakeringen. Rothko en de kleuren Het werk is in het echt veel mooier en indrukwekkender dan op foto’s, je moet het echt met je eigen ogen zien om het echt te kunnen waarderen, is mijn ervaring. Want toen ik het van tevoren op de foto’s zag en de kleurencombinatie las, was ik niet meteen onder de indruk. Als je ervoor staat is dat anders. Het oranje is duidelijk aanwezig en komt fel en agressief op je af. Pas later valt je de ‘schaduw’ rechtsonder het oranje op. En er zijn heel veel verschillende tinten blauw: hemelsblauw, babyblauw? Vooral de rand van het ‘grijze’ vlak is prachtig. Ik vind de kleurencombinatie dus meer meer ‘Blauw, Oranje op Grijsblauw’ (de gids vertelde me dat niemand het eens is over de kleuren..). Na langere tijd ga je toch ook weer FIGUREN zien in het abstracte werk. En als je wat heen en weer beweegt, valt je op dat er ‘glitters’ op het werk zitten. De schilder heeft het zo poederig mogelijk gemaakt, maar deze glimmende stukjes zijn toch niet helemaal te voorkomen, zei de gids. Rothko en emoties Doordat ik een uur had, had ik veel tijd zowel te kijken naar de techniek en de kleuren, als te luisteren naar mijn GEVOEL. Ik voelde me soms verdrietig, dan weer blij, dan berustend en rustig. Ik had al die emoties niet per se verwacht en weet ook niet per se waarom ik voelde wat ik voelde. Ik vind het bijzonder dat een schilderij dat heel abstract is dat teweeg kan brengen. De gids vertelde dat er ook mensen zijn die het niet lang uithouden. Bijvoorbeeld omdat ze het oranje te heftig vinden. Of wellicht omdat het werk emoties bij ze oproept die te heftig zijn? De tijd was naar mijn idee zo om, ik had nog veel langer in die rust kunnen blijven. Ik heb nog even nagepraat met de gids en door het gastenboek gebladerd. Daar zag ik een aantal heel herkenbare reacties en ook wat grappige comments. Te laat bedacht ik me dat ik eigenlijk wel mijn yogamat en een kussentje had willen meenemen. Ik had prima een uur op mijn matje voor het schilderij kunnen zitten. Al met al vond ik het dus echt een aanrader. Als je nog niet bent geweest: gaan! En er is nog meer te doen in het Stedelijk Museum Schiedam! Na deze ervaring heb ik ook nog de tentoonstellingen ‘Van CoBrA tot boorolie’ en ‘Modest Fashion’ meegepakt in hetzelfde museum. Die zijn ook zeer de moeite waard. Tot slot heb ik geluncht in het Museumcafé. Er is koffie, thee, brood, een keur aan beleg, fruit en wat zoete zaken, zoals muffins en wortelcake. Bijzonder is dat betaling gaat volgens het ‘betaal-wat-je-het-waard-vindt-principe’. Je mag dus betalen wat je wilt geven of kunt missen. Zo is het museumcafé een plek waar iedereen zich WELKOM voelt. Mooi idee en zo wordt een museumbezoek inclusief wat te eten en drinken toegankelijker voor iedereen. Barometerscore bijdrage aan Project Rijk Leven (1 = klein, 5 = groot): 5  Wat mooi, bijzonder en waardevol om 60 minuten alleen te kunnen zijn met dit werk. Echt een aanrader, zeker als je een kunstliefhebber bent, een open mind hebt en houdt van het opdoen van nieuwe ervaringen! Ik zal me dit nog LANG herinneren. Heb jij een bijzondere ervaring met een kunstwerk? Laat het ons weten via de reactiemogelijkheid hieronder!
- Zus B  Het was herfstvakantie en ik moest wat. Zelf had ik een aantal (halve) dagen vrij genomen en bedacht welke BOEKEN ik zou lezen. Helaas, daar is weinig tot niets van terechtgekomen. Een echt vrij gevoel van mijn werk had ik door het toch werken niet en mijn kinderen vroegen om AANDACHT wanneer ik mij met een boek, een kop thee en koekjes op de bank wilde NESTELEN. Lastig vind ik dat hoor, de tijd die je hebt ook vrij maken voor eigen ONTSPANNING. Wat hebben we gedaan deze herfstvakantie? Bezoek Lego World 2019 We hebben een BEZOEK gebracht aan Lego World 2019 (in de jaarbeurs in Utrecht). Kaarten waren € 19,50 per stuk, dus daar waren wij ongeveer € 60,- kwijt. In de rugzak gingen mee: brood, koeken en doppers gevuld met water. We zijn nu een aantal jaren naar Lego World geweest en wat mij opvalt is dat ik de kwaliteit - en daarmee bedoel ik het entertainment gehalte ervan - elk jaar minder vind worden. Een aantal jaar geleden was Lego World veel GROTER opgezet, was er meer te zien, waren er mooiere poppetjes om te ruilen, waren er meer activiteiten voor de kinderen en konden ze ook wat kleine prijsjes winnen. Nu ,in 2019, vond ik dat er weinig te zien was, het te druk was, veel ruimte werd opgevuld door erg dure horeca (een simpele tosti was rond de € 4.50) en de kinderen konden nergens aan een wedstrijdje meedoen waar een presentje tegenover stond. Natuurlijk, het gaat niet om spullen/ kadootjes, maar toch was de ervaring een aantal jaren geleden echt leuker door bijvoorbeeld het schatgraven naar Lego. Dat er wordt bespaard is goed te zien, maar de kosten blijven hetzelfde! Al met al vind ik de prijs/kwaliteit verhouding niet (meer) in balans en ben ik niet van plan om er met de kinderen weer naartoe te gaan. Toegegeven, de Lego bouwwerken die er stonden waren indrukwekkend om te zien! Zie hier het filmpje dat ik heb gemaakt: Bezoek Universiteitsmuseum Utrecht Eerder schreven we al over hoe blij we zijn met onze museumkaarten. Ons bezoek aan het Universiteitsmuseum Utrecht kostte dus niet iets extra’s. In de herfstvakantie hadden ze een leuke activiteit: mysterie van het bottenbeest. Als echte PALEONTOLOGEN mochten de kinderen BOTTEN ‘OPGRAVEN’ om daarna het dier in elkaar te zetten. Dat was leuk en leerzaam! De begeleidster begeleidde de groep kinderen goed, ze stelde veel vragen en was geduldig! In het JEUGDLAB hebben we leuke proefjes gedaan en de tong van een nijlpaard bewonderd: wat groot en toch ook wel griezelig! De Oude Hortus is prachtig om doorheen te wandelen. Wij sloten de dag af door heerlijk te eten in Utrecht. Wat ons betreft is dit museum een dikke aanrader. Veel musea organiseren overigens activiteiten, in het bijzonder in de vakanties. Check voor een actueel overzicht de Museumkids-site.  Film 'Everest: De Jonge Yeti' (spoiler alert: deze film vinden wij geweldig) Meestal als ik met de kinderen naar de film ga verveel ik mij stiekem toch een beetje. De film duurt mij dan te lang en ik wil dan het liefst op mijn telefoon het web op gaan. Zo niet bij de film Everest: De Jonge Yeti. Wat een lieve en leuke film was dit! Er kwamen een aantal zware thema’s voorbij zoals het verlies van een ouder, een kind dat afstand voelt tot familie en vrienden, vriendschap, egoïsme en de wijze waarop volwassenen met de aarde omgaan, maar dat werd allemaal knap en begrijpelijk in het verhaal verwerkt. Ik heb om sommige stukjes van het verhaal samen met de kinderen in een DEUK gelegen en ook heb ik een aantal keer (!) TRANEN moeten weg knipperen omdat ik werd geraakt door de scene. De kinderen en ik hebben ons vanaf de eerste tot de laatste minuut van de film vermaakt. We verlieten allemaal de bioscoop met een HEEL FIJN GEVOEL en de kinderen vertelden mij nog dagen daarna hoe geweldig leuk ze deze film hadden gevonden. We hopen dat deze film snel op Disney + (of Netflix) te bekijken is. De film is nog te zien. DUS GRIJP JE KANS EN BEZOEK DEZE GEWELDIGE FILM. Barometerscore bijdrage aan Project Rijk Leven (1 = klein, 5 = groot): 4  Vrij zijn en tijd doorbrengen met de mensen van wie je houdt: Yes! Wel lastig OM EEN GOEDE BALANS TE VINDEN als je die schaarse vrije tijd ook wil besteden aan ontspannen in je eentje. - Zus A Wat zijn jouw tips om de (herfst)vakantie met kinderen door te komen? Laat het ons weten via de reactiemogelijkheid hieronder!
 Met een vrouwelijke collega kwam het gesprek op het onveilig voelen op straat. Zij vertelde mij over een VRAAG die ergens op een platform was gesteld. Deze had betrekking op het gevoel van veiligheid ervaren door vrouwen. En dat dan in verband met de mogelijke aanwezigheid van mannen. De vraag was: wat zou jij doen als mannen ‘s avonds na 9 uur niet meer naar buiten mochten? Een levendige discussie volgde. De vrouwen aan tafel deelden alle dingen die we zouden doen mocht zo’n avondklok waarheid zijn: naar buiten gaan, sporten, wandelen, uitgaan, etc. Wat een ontzettend goede vraag. En bizar ook. En heel erg triest. Ik ben het zo gewend om rekening te houden met het ‘gevaar’ ‘s avonds op straat, dat ik er helemaal niet meer over nadenk dát ik erover nadenk hoe ik zo veilig mogelijk ‘s avonds van of naar huis kan. Ik was direct enorm getriggerd, ging op zoek en kwam op het twitteraccount van activiste Danielle Muscato. Op 9 april 2017 schreef zij:  Dus, vrij vertaald in het Nederlands: "Dames, een vraag voor jullie: Wat zouden jullie doen als alle mannen niet meer na 9 uur 's avonds naar buiten mochten (zich moesten houden aan een avondklok van 21:00 uur)? Mannen: lees de reacties & let op" Als je de reacties op Twitter leest dan valt een aantal zaken op.
Vrouwen houden dus rekening met de gevaren die ‘s avonds (ook overdag natuurlijk!) dreigen. We passen ons gedrag erop aan en doen dingen NIET die we graag wel willen doen. Weten mannen wel wat een groot privilege het is dat zij ‘s avonds ‘gewoon’ over straat kunnen lopen (met een koptelefoon op) zonder zich zorgen te hoeven maken dat zij worden lastig gevallen, aangerand of nog erger? Mijn antwoord op deze vraag is in ieder geval dat ik zonder zorgen naar buiten ZOU gaan. Ik zou mij veel vrijer voelen en veel vaker met vriendinnen afspreken dan ik nu doe. Nu kies ik er vaak voor om ‘s avonds binnen te blijven. Als ik wel naar buiten ga vraag ik mijn vriend om mij ‘op een veilige plek’ op te pikken of zorg ik ervoor dat ik met iemand mee terug kan reizen. Tevens zou ik bij het opvoeden van mijn zoon en dochter waarschijnlijk minder onderscheid maken. Ik maak mij nu al zorgen als ik eraan denk dat ZIJ als ze rond de 16 is alleen naar de stad wil gaan op de fiets of met het OV en lastiggevallen wordt door mannen. Bij mijn zoon denk ik daar eigenlijk geen seconde over na als in angst dat HIJ op die manier lastig gevallen wordt (tuurlijk, de angst dat zij slachtoffer worden van bijvoorbeeld een beroving geldt ongeacht hun geslacht). Zal ik haar er dan op wijzen dat zij ‘s avonds beter niet met een rokje aan kan gaan fietsen? Te achterlijk voor woorden natuurlijk, maar zeker geen ondenkbare realiteit. Uiteraard snappen wij dat het merendeel van de mannen GEEN kwaad in de zin hebben. Werkelijkheid is helaas wel dat vrouwen met deze angst leven, ernaar handelen en niet aan een man kunnen zien of het een ‘goede’ of ‘slechte’ man is. Het gaat dan ook niet om het daadwerkelijk instellen van een avondklok. Het gaat om het creëren van awareness. Dat is al een mooie stap. - Zus A Barometerscore bijdrage aan Project Rijk Leven (1 = klein, 5 = groot): 1  Helaas, angstig zijn en daardoor dingen NIET doen die je wel wilt doen draagt niet bij aan een rijker leven. Hoe deze angst minder kan worden, ik weet het niet. Wat ik wel hoop is dat door hier een discussie over te starten we awareness creëren voor deze problematiek. Erkennen dat vrouwen hier dagelijks mee leven is een eerste stap. Wij zijn dan ook erg benieuwd hoe Nederlandse vrouwen en mannen hierover denken. Dus aan jou de vraag (die we ook op onze social media hebben gesteld): Wat zou jij doen als mannen ‘s avonds na 9 uur niet meer naar buiten mochten?  Utrecht is sinds een paar maanden een restaurant RIJKER: De Pomp, aan de Croeselaan 122. Het zit gevestigd in een voormalig benzinestation dat al jaren leeg stond. Vandaar de naam van het restaurant natuurlijk. Hier lopen geen obers rond, maar 'pompbediendes' (zie de foto van de bon)! :) De Pomp is OPEN van ontbijt tot en met diner en zegt zelf dat groenten de hoofdrol hebben en dat je lekker veel kunt proeven, vanwege de grootte van de gerechtjes. Wij waren erg benieuwd en gingen op een zonnige donderdag een hapje doen op het terras! Rond 19 uur kwamen we aan en op het terras was nog plek aan een aantal GROTE picknicktafels. De kleine, ronde tafeltjes waren allemaal bezet, maar wij vonden de grote tafel dichtbij de ingang mét uitzicht over het hele terras eigenlijk wel prima. Toen ons eten arriveerde, waren we blij verrast! We bestelden:
Eigenlijk hadden we de bitterballen als ‘vooraf’ bedoeld en daarnaast 2 gerechtjes per persoon, maar omdat we alles tegelijk besteld hadden kregen we alles tegelijk geserveerd. De grootte zit tussen een voor- en hoofdgerecht in, zodat je meerdere gerechten kunt proeven. Je krijgt daarbij losse bordjes, zodat je alles kunt DELEN. We waren positief verrast door het eten! Opmaak en kwaliteit is mooier dan je verwacht als je kijkt naar de (wat eenvoudigere) uitstraling van het restaurant en terras. De smaken waren ook erg goed, alles was lekker! Vooral de crispy rice (kleefrijst in een lekker krokante korst) vond ik mooi gevonden en heb ik nog niet eerder gezien. Wat dronken we hierbij? De Pomp haalt haar wijnen deels bij wijnketen Grapedistrict en zo staat ook de Catalan Eagle Terra Alto Blanco op de kaart. Deze wijn kennen we goed en is een FAVORIET, dus daar hebben we het (op 1 glas chardonnay na) bij gehouden. Desserts bij restaurant De Pomp Voor het dessert kozen we voor de toffifee en de wafels. Wat een FANTASTISCHE toetjes! De tofiffee kwam met karamelijs, nougat en chocola: een perfecte combi. De wafel werd geserveerd met kersen en chocolade en beide desserts kwamen in grote porties. Wij zaten dan ook helemaal VOL na bovenstaande gerechten en zijn na een verse gemberthee lekker thuis gaan uitbuiken op de bank. De Pomp heeft een tijdelijke vergunning van 5 jaar van de gemeente Utrecht ontvangen voor horeca met ‘ruimte voor maatschappelijke buurtactiviteiten’. Bewoners in de buurt mogen zelf ideeën aandragen. Wij wonen hiervoor iets te ver weg (denken we), maar De Pomp is zeker een aanrader voor een hapje en drankje. Samen waren wij ruim € 90,- kwijt voor het eten en de drankjes. Best een aardig bedrag, maar de porties en de KWALITEIT van de gerechten maken dit het, vinden wij, al met al wel waard. Ga dus eens een keer niet naar het centrum van Utrecht, maar fiets naar de Croeselaan en laat je verrassen! Ps.: check de interieurinrichting van de wc's ook even, men is zeker heel creatief geweest! Barometerscore bijdrage aan Project Rijk Leven (1 = klein, 5 = groot): 5  Lekker eten, vriendelijk personeel en een fijne omgeving delen met vrienden: life is good! Ben jij van plan om te gaan? En wat vond je van je bezoek aan De Pomp? Laat het ons weten in de comments hieronder!
 Wat is geluk? Geluk betekent voor mij dat je ergens INTENS van geniet en/of dat je tevreden bent met hoe je leven loopt. Ben ik gelukkig? JA! Maar niet de hele tijd. Ik ben wel bezig met hoe mijn leven nog beter kan. Zo ben ik weer gaan sporten, en hebben Zus B en ik Project Rijk Leven in het leven geroepen om NOG MEER GELUK te ervaren in ons leven. Het is goed om elke dag stil te staan bij dat waar je DANKBAAR voor bent. Dat je in goede gezondheid verkeert, dat het goed gaat met de mensen om je heen, dat je een dak boven je hoofd hebt en een goede baan. Steeds neem ik mij voor om dagelijks mijn zegeningen te tellen, maar de waan van de dag sleept me vaak mee. Stom eigenlijk. Een van de leukste dingen vind ik onverwachte geluksmomenten. Kleine kadootjes van geluk die in je schoot worden geworpen. Een lief briefje van mijn dochter waarin ze schrijft hoeveel ze van mij houdt of een knuffel van mijn zoon. Als ik ‘s avonds hun kamers binnenloop en zie hoe mooi hun wimpers op hun wangetjes rusten. GELUK. Kortgeleden liep ik naar het station op weg naar kantoor. Met mijn hoofd was ik al bezig met het indelen van mijn dag en het werk dat ik die dag wilde doen. Toen kreeg ik een onverwacht kadootje van geluk. Een prachtige familie zwanen. Ma of pa voorop, de kleintjes ertussen en als hekkensluiter de andere ouder. Ze staken de drukke weg over. Op zo’n moment STOPT de tijd voor heel even. Iedereen (automobilisten, fietsers, wandelaars) kijkt naar zo’n rustig overstekende familie van prachtige zwanen. Wat een genot om naar te kijken. Wat word je daar blij en rustig van. Zus B had laatst ook zo’n kadootje van geluk. In de stromende regen zag zij mama en papa MEERKOET zoeken naar voedsel voor hun kleintjes. Grappig dat daarbij de ene ouder het voedsel eerst aan de andere ouder gaf in plaats van rechtstreeks aan de kleintjes. Barometerscore bijdrage aan Project Rijk Leven (1 = klein, 5 = groot): 5  Het ACTIEF WERKEN aan je gevoel van geluk maakt volgens mij dat je ook echt veel gelukkiger bent. Ik probeer om nu meer stil te staan bij ons geluk. Wanneer voel jij je gelukkig? We horen het graag via de COMMENTS, als genoeg mensen reageren maken we een top zoveel ter inspiratie!
- Zus A |
Categorieën
Alles
Archief
April 2020
|
RSS-feed